Ρομποτική και Γεωργία

Ένα εξαιρετικά κρίσιμο σημείο που τρώει χρόνο σκέψης από γεωπόνους και αγρότες είναι η ύπαρξη ρομπότ στη γεωργία. ¨Ηδη φοιτητές μεταξύ τους συζητούν το ενδεχόμενο ύπαρξης μετεκπαίδευσης στη  ρομποτική γεωργία για να έχουν άμεσα εξειδίκευση σε ένα τομέα που σε λίγα χρόνια θα γίνει ανάρπαστος.Ειδικότερα, εντός της επόμενης δεκαετίας εκτιμάται ότι θα εισαχθούν στη γεωργική παραγωγή ρομπότ, ικανά να εργασθούν αυτόνομα σε πραγματικές συνθήκες παραγωγής. Όμως, ήδη, ρομποτικές τεχνολογίες έχουν ενσωματωθεί στα σύγχρονα γεωργικά μηχανήματα (π.χ., τρακτέρ, θεριζοαλωνιστικές).

Τα παραπάνω επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής στη Γεωπονική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σταύρος Βουγιούκας, απαντώντας στο ερώτημα ποια είναι η παρούσα κατάσταση και ποιες προοπτικές διαγράφονται στις εφαρμογές της ρομποτικής τεχνολογίας στη γεωργία.

Ιδιαίτερα επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί, σύμφωνα με τον ίδιο, η αυτόνομη πλοήγηση αγροτικών οχημάτων με GPS. "Στα οχήματα αυτά- εξηγεί- ο αγρότης/χειριστής προγραμματίζει εκ των προτέρων στον υπολογιστή πλοήγησης την επιθυμητή πορεία του οχήματος στο χωράφι κι αυτό μπορεί να την ακολουθήσει αυτόνομα, με ακρίβεια που φτάνει τα δύο εκατοστά. Έτσι, ο αγρότης παύει να είναι οδηγός και μπορεί να επικεντρωθεί στην εκτέλεση της καλλιεργητικής εργασίας".

Σύμφωνα με τον κ. Βουγιούκα, η αυτόνομη πλοήγηση ακριβείας μπορεί να συνδυασθεί με αισθητήρες μέτρησης της παραγωγής σε πραγματικό χρόνο καθώς και με τεχνολογίες λίπανσης και ψεκασμού ακριβείας.

Υλοποιούνται έτσι τεχνικές γεωργίας ακριβείας, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην ορθολογική διαχείριση και να μειώσουν τις εισροές χημικών στον αγρό, με σημαντικό οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος.

Η τάση αυτή προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί και τα γνωστά γεωργικά μηχανήματα θα έχουν όλο και περισσότερες δυνατότητες αυτόνομης λειτουργίας, συλλογής και καταγραφής πληροφορίας σχετικής με τις εργασίες που εκτελούν, αλλά και με την ίδια τη λειτουργία τους. Οι δυνατότητες αυτές θα επεκτείνονται, μάλιστα, και στην επικοινωνία με προγράμματα διαχείρισης αγροκτήματος και μελλοντικά με άλλα συνεργαζόμενα γεωργικά μηχανήματα.

"Είναι λοιπόν φανερό -διαπιστώνει ο κ. Βουγιούκας- ότι αποτελέσματα της έρευνας στη ρομποτική έχουν ήδη ενσωματωθεί στα σύγχρονα γεωργικά μηχανήματα, ενώ στην επόμενη δεκαετία εκτιμάται ότι θα δούμε εξειδικευμένα ρομποτικά συστήματα να διατίθενται στην αγορά".

Για να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες της ρομποτικής τεχνολογίας, ο γεωργός θα πρέπει, σύμφωνα με τον ίδιο, να λάβει βασική κατάρτιση σχετική με τις αρχές και τη λογική της λειτουργίας της, ενώ το υψηλότερο κόστος απόκτησης, χρήσης και συντήρησης του εξοπλισμού, καθώς και η απαιτούμενη τεχνογνωσία θα καθιστά δυνατή τη χρήση της κυρίως από σχήματα λειτουργίας, όπως αυτά της εργολαβικής ανάληψης καλλιεργητικών φροντίδων, της συνεταιριστικής γεωργίας, είτε από μεγάλες γεωργικές επιχειρήσεις.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ρομπότ που λειτουργούν, σήμερα, αποτελείται από προγραμματιζόμενους βιομηχανικούς βραχίονες εγκατεστημένους σε παραγωγικές μονάδες, όπου εκτελούν αυστηρά επαναλαμβανόμενες εργασίες, σε κατάλληλα δομημένο, απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον, όπως, για παράδειγμα, αυτό της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η λειτουργία ρομπότ σε γεωργικό περιβάλλον, συμπεραίνει ο κ. Βουγιούκας, αποτελεί ιδιαίτερη τεχνολογική πρόκληση, κυρίως λόγω της αδυναμίας μας να τα σχεδιάσουμε και να τα προγραμματίσουμε ώστε να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν αξιόπιστα, με ασφάλεια και ταχύτητα με ανθρώπους, ζώα και φυτά. Ενέργειες, οι οποίες για τους ανθρώπους είναι απλές, όπως ο εντοπισμός και η συλλογή ενός φρούτου που βρίσκεται ανάμεσα στα φύλλα ενός δέντρου, παραμένουν ακόμα εκτός των δυνατοτήτων των σύγχρονων ρομπότ, σε επίπεδο παραγωγής.

Σε ερευνητικό επίπεδο, όμως, έχουν κατασκευαστεί ποικίλα γεωργικά ρομπότ για εργασίες σημαντικού οικονομικού ενδιαφέροντος και έντασης εργασίας, όπως μεταφυτεύσεις σε φυτώρια, συλλογή καρπών, εντοπισμός ζιζανίων και επιλεκτικός ψεκασμός ακριβείας.

Η συλλογή οπωροκηπευτικών έχει τραβήξει το μεγαλύτερο ερευνητικό ενδιαφέρον, κυρίως λόγω οικονομικών μεγεθών. Για παράδειγμα, τονίζει ο επίκουρος καθηγητής στο ΑΠΘ, στην Ιαπωνία, όπου η έλλειψη εργατικού δυναμικού είναι έντονη μια και δεν υπάρχουν αρκετοί ξένοι εργάτες, αναπτύχθηκε ένα ρομπότ συλλογής φράουλας, το οποίο χρησιμοποιεί κενό για να τραβήξει και να συγκρατήσει τον καρπό και ειδικό ψαλίδι για να τον κόψει. Το κόστος κατασκευής του κυμαίνεται στα €50.000, ενώ απαιτεί ειδική διαμόρφωση φυτών και θερμοκηπίου.

Αντίστοιχα στο Πανεπιστήμιο Wageningen της Ολλανδίας αναπτύχθηκε ρομπότ συλλογής αγγουριών, το οποίο επίσης απαιτεί ειδικά διαμορφωμένα φυτά και χρησιμοποιεί τους επιδαπέδιους σωλήνες θέρμανσης ενός θερμοκηπίου ως ράγες για να κινηθεί. Ένας έμπειρος εργάτης απαιτεί μόνον 6 δευτερόλεπτα και συγκομίζει το 100% των καρπών. Το ποσοστό επιτυχούς αναγνώρισης, υπολογισμού της θέσης και κοπής αγγουριών από το ρομπότ ανέρχεται στο 80%, ενώ η όλη διαδικασία απαιτεί περίπου 45 δευτερόλεπτα ανά τεμάχιο.

Πρόσφατα, επίσης, κατασκευάστηκε και δοκιμάστηκε στο ίδιο Πανεπιστήμιο ένα ρομποτικό όχημα καταστροφής πλατύφυλλων ζιζανίων, το οποίο καταργεί τη χρήση φυτοφαρμάκων και διευκολύνει την οργανική-βιολογική γεωργία. Το όχημα ανιχνεύει οπτικά τα ζιζάνια μέσα στον αγρό και κατόπιν τα καταστρέφει με μηχανικό τρόπο, με συνολικό ποσοστό επιτυχίας 73%. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής είναι μικρότερο από €50.000 και το ετήσιο κόστος λειτουργίας περίπου €10.000

Αν το ίδιο όχημα ψέκαζε κάθε ζιζάνιο με μία πολύ μικρή δόση ζιζανιοκτόνου, υπολογίζεται ότι θα μείωνε τη χρήση χημικών κατά 99%, ενώ η χρήση χημικών και όχι μηχανικής ισχύος, θα μείωνε δραματικά το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του ρομπότ.

Παρ' όλο το σχετικά υψηλό κόστος, καταλήγει ο κ. Βουγιούκας, την περιορισμένη ταχύτητα και αξιοπιστία των πειραματικών γεωργικών ρομπότ, εκτιμάται από ειδικούς ότι εντός της επόμενης δεκαετίας θα εισαχθούν στην παραγωγή ρομπότ ικανά να εργασθούν αυτόνομα σε πραγματικές συνθήκες παραγωγής.

Πρωτογενής παραγωγή

Η πρωτογενής γεωργική παραγωγή, αναφέρει ο κ. Βουγιούκας, είναι δραστηριότητα ιδιαίτερης οικονομικής και κοινωνικής σημασίας για την Ελλάδα. Τα προϊόντα της συναντούν, όμως, έντονο ανταγωνισμό στη διεθνή και στην εντόπια αγορά, κυρίως λόγω υψηλού κόστους.

Οι απαιτήσεις για αύξηση της ποσότητας και ποιότητας των προϊόντων, με ταυτόχρονη μείωση εισροών (χημικά, ενέργεια), τήρηση κωδίκων ορθής καλλιέργειας (π.χ., EUREPGAP) και τεκμηρίωση λειτουργιών έρχονται σε σύγκρουση με την απαίτηση για χαμηλό κόστος παραγωγής.

Ένα μεγάλο τμήμα του κόστους αυτού προέρχεται από την χειρωνακτική εργασία, ενώ συχνά παρατηρείται δυσκολία εξεύρεσης μόνιμων ή εποχιακών εργατών, ιδιαίτερα τις περιόδους συγκομιδής. Το φαινόμενο δεν είναι τοπικό, αλλά κοινό στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες. Γι' αυτό, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει διεθνώς μία προσπάθεια εισαγωγής τεχνολογιών ρομποτικής στον πρωτογενή γεωργικό τομέα.

Επιμέλεια εργασία: Λύπας Ανδρέας

Ιπποφαές: super τροφή, super καλλιέργεια;

Εχει ισχυρές φαρμακευτικές ιδιότητες και είναι περιζήτητο σε όλο τον κόσμο. Σε Κοζάνη, Πέλλα, Κρήτη και Φθιώτιδα οι πρώτες επενδύσεις. Υψηλά τα κέρδη για τους παραγωγούς

Η καλλιέργεια ενός θάμνου με ιστορία χιλιάδων χρόνων υπόσχεται ένα διόλου ευκαταφρόνητο εισόδημα στους Ελληνες αγρότες. Ο λόγος για το ιπποφαές, ένα από τα αρχαιότερα φυτά στη γη που συγκαταλέγεται στην κατηγορία των «υπερτροφών» (super foods), όπως είναι η σπιρουλίνα, η αλόη, η γύρη και το τζίνσενγκ, διαθέτοντας 30 φορές περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι.

Το ιπποφαές είναι ένας πολυετής, φυλλοβόλος και ακανθωτός θάμνος, το ύψος του οποίου ξεπερνά τα 3 μέτρα. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικό, ακόμα και στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες ξηρασίας και παγετού, ενώ μπορεί να φυτευτεί και σε άγονα εδάφη, με ελάχιστες απαιτήσεις καλλιεργητικής φροντίδας.

Οι καρποί του, που ωριμάζουν στο τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου, μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, σε κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα, και οι ευεργετικές τους ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα.

Στη χώρα μας, η καλλιέργεια ιπποφαούς ξεκίνησε τα τελευταία δύο χρόνια και η πρώτη παραγωγή αναμένεται στο τέλος του επομένου χρόνου.

Σήμερα, ιπποφαές καλλιεργείται στην Κοζάνη, την Πέλλα, την Κρήτη και τη Φθιώτιδα. Πιλοτικά καλλιεργείται ένα στρέμμα στην Εύβοια, ενώ προ των πυλών βρίσκεται και η καλλιέργειά του στη Ροδόπη.

αποτελέσματα.

Οι κινήσεις για μεγαλύτερη απόδοση

Σύμφωνα με τους γνώστες του προϊόντος, το καλύτερο μοντέλο παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας για το ιπποφαές είναι εκείνο της ομάδας παραγωγών. Τα μέλη της ομάδας αυτής θα καλλιεργούν το ιπποφαές, το οποίο θα το παραδίδουν στην ομάδα η οποία θα συγκεντρώνει την παραγωγή και θα προβαίνει στην πρώτη μεταποίηση των καρπών του παράγοντας, χυμούς, έλαια, στερεά υπόλοιπα μεταποίησης, αλλά και αξιοποιώντας τα φύλλα ως αφεψήματα. Επίσης η ομάδα θα ερευνά τις αγορές και θα τροφοδοτεί με τα προϊόντα της πρώτης μεταποίησης διάφορες εταιρείες (φαρμακευτικές, καλλυντικών, λειτουργικών τροφίμων, βιομηχανίες χυμών, αρτοσκευασμάτων κ.λπ.) του εσωτερικού και του εξωτερικού, οι οποίες θα προβαίνουν στην τελική μεταποίηση, εξασφαλίζοντας τις υψηλότερες δυνατές τιμές προς όφελος των παραγωγών.

Προσαρμόζεται καλά σε αντίξοες καιρικές συνθήκες αλλά και άγονα εδάφη

Το ιπποφαές είναι είδος που προσαρμόζεται καλά στις αντιξοότητες του κλίματος. Το φυτό αυτό μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες που κυμαίνονται από -43 μέχρι +42 βαθμούς Κελσίου, ενώ από την άποψη των βροχοπτώσεων μπορεί να καλλιεργηθεί σε περιοχές που έχουν πάνω από 400 mm βροχής. Στη φύση απαντάται σε περιοχές που δέχονται ύψος βροχής από 50 mm μέχρι 1.300 mm. Δηλαδή από την άποψη του κλίματος η περιοχή της Κοζάνης αλλά και όλης της Δυτικής Μακεδονίας είναι κατάλληλη για την καλλιέργειά του. Το ιπποφαές είναι φυτό που προσαρμόζεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών και μπορεί να αναπτυχθεί σε γόνιμα ή λιγότερο γόνιμα, ακόμη δε και σε οριακά και άγονα εδάφη, όπως είναι τα χαλικώδη ή τα αμμώδη εδάφη και με υψηλή αλατότητα, που είναι φτωχά σε θρεπτικές ουσίες και τα οποία έχουν μικρή δυνατότητα συγκράτησης του ύδατος.

Πού χρησιμοποιούνται οι καρποί του φυτού

Αν και η γεύση των καρπών του μοιάζει με εκείνη του ανανά, για πολλούς η κατανάλωσή τους σε νωπή κατάσταση δεν είναι ευχάριστη, επειδή έχουν αρκετά όξινη γεύση, και γι' αυτό χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χυμού - άλλωστε οι Κινέζοι τον χρησιμοποιούν στη διατροφή των αθλητών τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως ενισχυτικό του οργανισμού. Ο χυμός του επίσης χρησιμοποιείται σε μείγματα χυμών με άλλους καρπούς, ενώ οι καρποί του αξιοποιούνται σε μαρμελάδες, σε παγωτά, σε γιαούρτια, σε γλυκά, σε σάλτσες και σε λικέρ που έχουν εξαιρετική γεύση. Επίσης οι καρποί του χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των λεγόμενων «λειτουργικών τροφίμων», δηλαδή των τροφίμων εκείνων που πέραν της αξίας τους ως τέτοιων έχουν και ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις σε ορισμένες ουσίες που είναι σημαντικές στην αντιμετώπιση ή την πρόληψη ορισμένων ασθενειών. Οι τιμές στην αγορά είναι πολύ υψηλές (τιμή ελαίου 150 ευρώ το λίτρο, τιμή χυμού 57 ευρώ το λίτρο κ.λπ.).

Αγρότες
Στα 800 € ανά στρέμμα το κόστος προετοιμασίας

Το κόστος προετοιμασίας και εγκαταστάσεων για την καλλιέργεια ιπποφαούς κάθε άλλο παρά απαγορευτικό μοιάζει να είναι. Σύμφωνα με τον έμπειρο γεωπόνο Σοφοκλή Παπουή από τη Ροδόπη, που ασχολείται συστηματικά με την ενημέρωση της καλλιέργειας ιπποφαούς, «με τρέχουσες τιμές το αρχικό κόστος ανά στρέμμα ανέρχεται σε περίπου 800 ευρώ τον πρώτο χρόνο, με τα κόστη να περιορίζονται σημαντικά στη διάρκεια των επόμενων ετών».

Υπολογίζεται ότι το εισόδημα που μπορούν να πετύχουν οι παραγωγοί του ιπποφαούς σε περίπτωση που οι καρποί του διατίθενται ως νωποί καρποί είναι περίπου 2.000 ευρώ ανά στρέμμα.

Οπως χαρακτηριστικά μας επισημαίνει ο Σοφοκλής Παπουής «απαλλάσσει τον αγρότη από τη λογική των επιδοτήσεων και τον βάζει στην ανταγωνιστική, παραγωγική και ποιοτική γεωργία, εξασφαλίζοντάς του ένα πολύ καλό εισόδημα». Καλλιεργείται γραμμικά με μια πυκνότητα 160 δενδρυλλίων ανά στρέμμα, εκ των οποίων 150 είναι θηλυκά και 10 αρσενικά.

Το ιπποφαές ευδοκιμεί και καλλιεργείται στην Ευρώπη και την Ασία. Η καλλιέργειά του σήμερα είναι αναπτυγμένη στη Ρωσία και την Κίνα (συνολικά 13 εκατ. στρέμματα, 3 εκατ. στρέμματα καλλιεργήσιμα και τα υπόλοιπα σε άγρια μορφή), καθώς και στην Ευρώπη, όπου όμως παρατηρούνται σημαντικά ελλείμματα.

Οι ερευνητές σήμερα αποδίδουν τις κυριότερες φαρμακευτικές του ιδιότητες στην αφθονία των αντιοξειδωτικών και των πολυακόρεστων λιπαρών του οξέων.

Βιταμίνες
Η συγκέντρωσή του σε βιταμίνες είναι ιδιαίτερα υψηλή, όπως π.χ. της βιταμίνη C, η οποία είναι 30 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του πορτοκαλιού και 5 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του ακτινίδιου. Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Ε είναι πιο μεγάλη από εκείνη του σίτου και του αραβοσίτου. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6, κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό της περιεκτικότητας των σπόρων του σε έλαια, το οποίο φθάνει μέχρι το 75%, ενώ το έλαιο της σάρκας των καρπών του περιέχει μέχρι το 55% της περιεκτικότητάς του παλμιτικό οξύ (ω-7).

Οι καρποί του ιπποφαούς περιέχουν επίσης πολλές φυτοστερόλες, που ξεπερνούν κατά πολύ σε ποσότητα εκείνες του ελαίου της σόγιας. Οι ουσίες αυτές θεωρούνται ως ουσίες που προλαμβάνουν τις καρδιαγγειακές παθήσεις, ενώ τα φλαβονοειδή που περιέχει είναι πολύτιμες ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από διάφορες άλλες ασθένειες. Οι Κινέζοι αλλά και πολυάριθμοι Δυτικοί επιστήμονες το τοποθετούν στην πρώτη δεκάδα των πιο ισχυρών θεραπευτικών φυτών στον κόσμο, επειδή οι χημικές του ουσίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή, αναλγητική και επουλωτική δράση. Για όλους αυτούς τους λόγους χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής, ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων, αλλά και ως αυτούσιο φαρμακευτικό σκεύασμα για πλήθος παθήσεων. Πολύ μεγάλη είναι η χρήση του και από τη βιομηχανία των καλλυντικών, ιδίως για την παρασκευή σκευασμάτων περιποίησης του δέρματος.

Τροφή και για τον στρατό του Μ. Αλεξάνδρου

Η χρήση του ιπποφαούς στην αρχαιότητα ήταν πολύ διαδεδομένη. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της φαρμακολογίας.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, εξασφάλιζε ενέργεια και αντοχή στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ το φύλλωμα του θάμνου έδινε δύναμη και ταχύτητα στο ιππικό του Μακεδόνα στρατηλάτη. Λέγεται, μάλιστα, πως πήρε το όνομά του από τις λέξεις ίππος (άλογο) και φάος (φως, λάμψη), γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Στη Μογγολία, χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως άριστο τονωτικό. Ο θρύλος λέει ότι ο Τζένγκις Χαν και ο στρατός του έπιναν χυμό από ιπποφαές, προκειμένου να αυξήσουν την αντοχή τους και να επιταχύνουν τη θεραπεία των πληγών τους.

Kαλη Ψήφο σε όλους

Η ομάδα του agr-tech εύχεται σε όλους καλή ψήφο και καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα...